قمرالملوک وزیری
قمرالملوک وزیری ، از بزرگترین خوانندگان موسیقی سنتی ایران بهشمار میآید. وی از دوران کودکی با موسیقی آشنا شد چراکه، در دامان مادربزرگی پرورش یافت که روضهخوان حرم قاجاری بود. آشنایی وی با مرتضیخان نیداود مهمترین اتفاق در زندگی هنری او محسوب میشود. قمر پس از آموزش دستگاههای موسیقی ایرانی زیرنظر نیداود، به صورت حرفهای پا به عرصۀ موسیقی گذاشت و نخستین کنسرت خود را در سال 1303 در گراندهتل تهران با نوای تار نیداود برگزار کرد. گویا نخستین بار تصنیف «مرغ سحر» که از ساختههای نیداود با شعر ملکالشعرای بهار است در این کنسرت اجرا شد. وی کنسرتهای مختلفی چون کنسرت بهیاد ایرج و درویش، کنسرت معروفی، کنسرت شرقی و .... برگزار کرده است. عواید حاصل از کنسرتها را اغلب صرف امور خیریه میکرد چنانچه درآمد حاصل از کنسرتی که در شهریورِ سال 1309 در مشهد برگزار شد همه را ، غیر از یک قالیچۀ کوچک، برای بنای آرامگاه فردوسی بخشید. قمر از اولین هنرمندانی بود که برای بزرگداشت هنرمند دیگری کنسرت برگزار میکرد از جمله در سال 1306 به افتخار شکراله قهرمانی کنسرتی ترتیب داد. او با نوازندگان و شاعران بسیاری همکاری داشته است از جمله علیاکبر شهنازی، حسین یاحقی، ارسلان درگاهی، مرتضی محجوبی، موسیخان معروفی و از میان شاعران وحید دستگردی، ملکالشعرای بهار، رهی معیری، پژمان بختیاری و ... قمرالملوک وزیری مدتی نیز با رادیو همکاری داشته و به اجرای برنامه پرداخته است. از صدای وی آثار متعددی برجای مانده که در آن دوره بر روی صفحه ضبط شده و این آثار امروزه در فضای مجازی نیز در دسترس هستند. آنچه در ادامه میخوانید به جز جملاتی که در [ ] آمده است، عینا از صفحات 256 تا 269 کتاب «چشمانداز موسیقی ایران» اثر دکتر ساسان سپنتا نقل شده که در سال 1382 توسط موسسۀ فرهنگی-هنری ماهور به چاپ رسیده است.